Rozwód i separacja zajmują bardzo wysokie miejsca na liście najbardziej stresujących wydarzeń w życiu człowieka. Prawdziwym szokiem jest uświadomienie sobie, że właściwie z drugim człowiekiem nie łączy nas już nic, że na zawsze wygasła więź emocjonalna, fizyczna i gospodarcza. W takiej sytuacji stajemy przed dylematem separacja czy rozwód? Decydując się na któreś rozwiązanie, warto skorzystać z profesjonalnej pomocy, gdyż daje to szereg wymiernych korzyści:
- dowiadujemy się o różnicach proceduralnych i konsekwencjach rozwodu i separacji,
- nie musimy sami pisać pozwu i innych pism procesowych,
- na sali sądowej nie jesteśmy pozostawieni sami sobie, ale mamy zapewnioną stałą pomoc pełnomocnika,
- na każdym etapie postępowania mamy możliwość uzyskania odpowiedzi na nurtujące nas pytania dotyczące procedury sądowej czy też innych zagadnień prawnych,
- sprawa jest na bieżąco monitorowana i dzięki temu znamy jej aktualny stan,
- nie jesteśmy zaskakiwani postępowaniem strony przeciwnej, i jesteśmy przygotowani na każdą ewentualność.
Jeżeli jednak decydujemy się sprawę o rozwód czy separację prowadzić samodzielnie warto w tej materii wiedzieć więcej. Rozwód jest instytucją prawną skutkującą ustaniem małżeństwa, uregulowaną w przepisach ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Na mocy tych przepisów każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał ich małżeństwo przez rozwód
Orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko po przeprowadzeniu procesu sądowego, podczas którego konieczne jest wykazanie, że nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego, a więc taki, który nie rokuje szans na powrót małżonków do wspólnego pożycia. Na rozprawie rozwodowej sąd zawsze przesłuchuje małżonków. Na wniosek stron może również przeprowadzać dowody ze świadków, dokumentów i biegłych.
Jeżeli nic nie stoi na przeszkodzie po jednej lub kilku rozprawach sąd wydaje wyrok rozwiązując małżeństwo zainteresowanych. Sąd jednak może nie udzielić rozwodu, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Ponadto rozwód może nie zostać orzeczony, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia. W wyroku sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia (chyba, że małżonkowie zgodnie zrezygnują z orzekania o winie ).
Rezygnacja z orzekania o winie jest częstym błędem małżonka niewinnego rozkładu pożycia i wiąże się często z poważnymi dla niego konsekwencjami, także finansowymi. Jeżeli nie ma orzeczenia o winie, to małżonek wyłącznie winny rozkładowi pożycia może w przyszłości żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczenia środków utrzymania. Jeżeli jest orzeczenie o winie to taka sytuacja nie ma miejsca, mało tego, małżonek uznany przez sąd za wyłącznie winnego rozkładu pożycia może być obciążony obowiązkiem płacenia drugiemu małżonkowi ( niewinnemu) alimentów i to nawet wtedy, gdy drugi małżonek ma dobrą sytuację materialną. Obowiązek taki może trwać nawet do śmierci. Wydając wyrok w sprawie o rozwód sąd może orzec również w kwestiach dotyczących władzy rodzicielskiej, kontaktów z dzieckiem, alimentów na dzieci, alimentów na drugiego małżonka, sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania, przyznania go jednemu z małżonków i podziału majątku.
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, aby sąd orzekł separację. W przypadku separacji nie trzeba wykazywać (jak w sprawie o rozwód), że rozkład pożycia jest stały. Sąd orzekając o separacji bierze pod uwagę, podobnie jak w sprawach o rozwód, dobro wspólnych małoletnich dzieci i kieruje się zasadami współżycia społecznego.
Separację można uzyskać w trybie nieprocesowym i procesowym. Tryb nieprocesowy polega na tym, że małżonkowie, jeżeli są w tej sprawie zgodni i nie mają wspólnych małoletnich dzieci, mogą wystąpić do sądu ze wspólnym wnioskiem o orzeczenie separacji. W takim przypadku sąd rozpoznaje sprawę w trybie nieprocesowym i wydaje postanowienie. Tryb procesowy ma miejsce w przypadku braku zgody między małżonkami co do ewentualnej separacji. Każdy z nich może wystąpić do sądu z pozwem o separację przeciwko drugiemu małżonkowi. Postępowanie zwykłe składa się z jednej lub kilku rozpraw i kończy się wyrokiem.
Omawiając problem rozwodu i separacji stwierdzić należy, że jeżeli małżonkowie nie mogą się porozumieć i jeden z małżonków żąda od sądu orzeczenia separacji, a drugi orzeczenia rozwodu i żądanie to jest uzasadnione, sąd orzeka rozwód. Jeżeli natomiast orzeczenie rozwodu nie jest dopuszczalne, a żądanie orzeczenia separacji jest uzasadnione sąd orzeka separację. Niezadowolonym z wyroku służy apelacja.
