Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Sąd, stosując warunkowe zawieszenie kary, bierze pod uwagę kilka zasadniczych faktów, mianowicie, postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, sposób dotychczasowego życia, a przede wszystkim jego zachowanie się po popełnieniu przestępstwa. Owo zachowanie dotyczy między innymi, ewentualnego dążenia sprawcy do naprawienia wyrządzonej szkody lub jej naprawienie, także przeproszenie pokrzywdzonego, nawet podjęcie samodzielnej próby pojednania z nim czy gotowość do mediacji, wyrażenie skruchy. Niezmiernie ważny dla sędziego jest ponadto psychiczny stosunek sprawcy do popełnionego przestępstwa, do krzywd, które wyrządził.
Stosując instytucję warunkowego zawieszenia kary sąd zakłada, że sprawca nie powróci na drogę przestępczą, pomimo tego, że kara, którą orzeka nie została wykonana. Warunkowe zawieszenie kary jest swoistą szansą dla sprawcy. Jeżeli zatem w okresie próby będzie przestrzegał wszystkich, ustalonych warunków, a przede wszystkim będzie żył w zgodzie z prawem, to dobrze ją wykorzysta. Warunkowe zawieszenie kary daje bowiem sprawcy wolność, kontrolowaną, ale jednak wolność. Ma to wiele pozytywnych aspektów, zwłaszcza nie izolowania sprawcy od środowiska rodzinnego czy zawodowego.
Do zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia kary muszą istnieć dwie zasadnicze przesłanki. Po pierwsze orzeczono karę pozbawienia wolności, która nie przekracza dwóch lat, karę ograniczenia wolności lub grzywnę samoistną, czyli grzywnę, która nakładana jest samodzielnie. Po drugie, przesłanką do zastosowania warunkowego zawieszenia kary jest fakt, że wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celu kary, jest zatem wystarczającym środkiem zapobieżenia jego powrotu na drogę przestępstwa.
Okres, na jaki sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary, uzależniony jest od jej rodzaju. Jeżeli bowiem sąd zawiesza karę pobawienia wolności, to okres próby plasuje się w granicach od dwóch do pięciu lat, w zależności od stopnia winy i szkodliwości społecznej czynu. Natomiast jeżeli zawieszeniu ma podlegać grzywna samoistna czy ograniczenie wolności, to wówczas okres próby trwa od roku do lat trzech. Owy okres próby zaczyna się od momentu uprawomocnia się orzeczenia o warunkowym zawieszeniu kary.
Należy pamiętać, że jeżeli w okresie próby zdarzy się tak, iż skazany popełni przestępstwo czy też wykroczenie podobne do tego, za które został skazany, to wówczas sąd obligatoryjnie zarządza wykonanie wobec niego kary. Ma to natomiast charakter fakultatywny, czyli sąd może, ale nie musi zarządzić wykonania kary, jeżeli skazany popełni inne wykroczenie.
